Alerjik rinit, alerjik nezle ya da halk arasında bilinen adıyla saman nezlesi, özellikle yılın belli zamanlarında gelişen bir alerji türüdür. Alerjik rinitin en büyük tetikleyicisi polenlerdir. Bağışıklık sistemi, polenlerdeki proteini zararlı olarak algılar ve tehlike altında olduğunu düşünür. Akabinde bağışıklık sistemi bu tehlikeli durumla savaşma için bazı kimyasallar salgılar. Bu kimyasalların salgılanması alerjik reaksiyonun oluşmasına neden olur. Alerjik rinit, polenlerin yoğun olduğu bahar aylarında sık görülür. Genellikle mevsimsel olan bu alerji türü bazı kişilerde daha uzun süreler de devam edebilir. Polenlerin kapalı ortamlarda uzun süre tutunabilmesi ve rüzgarla çok uzun mesafelere bile ulaşabilmesi bu durumun nedenlerinden biridir.
Alerjik Nezle Belirtileri
Alerjik nezlenin yaygın görülen belli başlı belirtileri vardır. Bu belirtiler bazen soğuk algınlığı ya da nezle ile de karıştırılabilir. Belirtilerin şiddeti ve kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı kişilerde hafif bir hapşırma olabilirken bazı kişilerde ise şiddetli belirtiler meydana gelebilir.
Alerjik nezlenin belirtileri şunları içerir:
- Hapşırma,
- Burun akıntısı,
- Tıkalı bir burun,
- Kaşıntılı bir burun,
- Öksürme,
- Boğaz ağrısı veya kaşıntılı boğaz,
- Kaşınan gözler,
- Sulu gözler,
- Gözlerin altındaki koyu halkalar,
- Sık sık baş ağrısı,
- Kaşıntılı cilde sahip olmak gibi egzama tipi belirtiler,
- Kurdeşen,
- Aşırı yorgunluk,
Genellikle bir alerjenle temasa geçtikten hemen sonra bu belirtilerden birini veya birkaçını hissedersiniz. Tekrarlayan baş ağrıları ve yorgunluk gibi bazı semptomlar, alerjenlere uzun süre maruz kaldıktan sonra ortaya çıkabilir. Ateş, saman nezlesinin bir belirtisi değildir.
Alerjik Nezlenin Sebepleri
Vücudunuz bir alerjenle temas ettiğinde, vücudunuzu alerjenden koruyan doğal bir kimyasal olan histamin salgılar. Bu kimyasal alerjik nezleye ve burun akıntısı, hapşırma ve kaşıntılı gözler dahil semptomlarına neden olabilir.
Ağaç polenine ek olarak, diğer yaygın alerjenler şunları içerir:
- Çim poleni,
- Toz akarları,
- Evcil hayvan deri döküntüsü,
- Kedi tükürüğü
- Küf
Yılın belirli zamanlarında polen özellikle sorunlu olabilir. İlkbaharda ağaç ve çiçek polenleri daha yaygındır. Özellikle ilkbaharda yaygın olarak alerjiye neden olan polenler, huş ağacı poleni ve meşe ağacı polenidir. Otlar ve yabani otlar yaz ve sonbaharda daha fazla polen üretir. Yakupotu poleni, pelin otu poleni gibi polenler de yaygın alerjenlerdendir.
Alerjik Nezlenin Türleri Nelerdir?
Alerjik nezle iki şekilde görülebilir; mevsimsel alerjik nezle ve yıl boyu sürebilen alerjik nezle. Mevsimsel olan alerjik nezle genellikle ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde ortaya çıkar. Alerjik reaksiyonun sebebi ise polenlerdir. Toz akarları, evcil hayvan tüyleri gibi iç mekan alerjenleri ise yıl boyu devam eden alerjik nezlenin sorumlularıdır. Özellikle iç mekan alerjenlerinden korunmak için izleyebileceğiniz birkaç yol bulunur. Nevresim ve yastık kılıflarınızı en az haftada bir kere yüksek ısıda yıkmanız özellikle toz akarlarından korunmak için faydalı olabilir. Evcil hayvanlarınızla yakın fiziksel temasta bulunmamanız da yine alerjenden korunmanıza yardımcı olabilir.
Alerjik Nezle İçin Risk Faktörleri
Alerjiler herkesi etkileyebilir, ancak ailenizde alerji öyküsü varsa alerjik nezle geliştirme olasılığınız daha yüksektir. Astım veya atopik egzamaya sahip olmak da alerjik rinit riskinizi artırabilir. Risk grubunda bulunan herkesin alerjik nezle geçireceği gibi bir durum söz konusu değildir. Risk grubu sadece alerjik nezle geçirme olasılığı daha yüksek olan kişiler için kullanılır.
Aşağıdakiler dahil bazı dış faktörler alerjik nezle geliştirme olasılığınızı arttırabilir ya da var olan alerjik nezlenizin kötüye gitmesine sebep olabilir:
- Sigara içmek, sigara dumanına maruz kalmak,
- Kimyasallar, özellikle temizlik ürünleri gibi,
- Soğuk hava,
- Nem,
- Rüzgar,
- Hava kirliliği,
- Saç spreyi,
- Parfümler,
- Kolonyalar,
- Odun dumanı,
- Dumanlar.